Gullnes gruver

Guldnes gruver ligg ved Sundsbarmvatnet 657 m.o.h. omlag 15 km nordvest for Seljord sentrum. Gruvedrifta ligg på ei halvøy som stikk ut i Sundsbarmvatnet. Området er prega av mykje skog og fjell og lite busetnad. I nærleiken ligg grendene Mandal og Langlim. Bilveg langs Sundsbarmvatnet gjer at ein kan køyre heilt fram til gruvene. Omlag ei mil av denne vegen er privat. Han er stengd med bom ved garden Vindsvoll. På Gulnes har det vore gruvedrift i kortare eller lengre periodar frå 1538 til 1880-åra.Mange av dei gruvene og hustuftene me kan sjå i dag, er frå seinare driftsperiodar. Men det er framleis mogleg å finne spor av gamal drift med fyrsetjing i nokre av gruvene. Elles er staden merkt av at Sundsbarmvatnet vart oppdemt på1960-talet. Fleire av spora etter den eldste drifta vart då lagt under vatn. Det var tyske bergfolk som fyrst fann kopar og sylv på Guldnes. I 1538 fekk kong Christian 3. melding om dette. Han ville gjerne starte opp med denne nye næringa. Ein tyskbergmester Hans Glaser, vart tilsett. Han fekk i oppdrag å skaffe arbeidarar frå Tyskland. I løpet av elleve år, 1538 til 1549, kom det omlag 300 tyske gruvearbeidrar hit ti Vest- Telemark. Det var ikkje lagt til rette med bustandar eller matforsyningar for dei. Dette førte til at det fort kom til konfrotasjonar med bøndene i området. I 1540 vart det eit stort bondeopprør som samla bønder frå ni bygder. Dei freista å jage dei tyske gruvearbeidarane ut av området. Opprøret blei slått hardt ned ved hjelp av ein kongshær frå Danmark, Bohuslen og Akershus. 16 av bøndene blei dømde til døden. Av desse fekk ti kjøpe seg fri med store bøter. Ein av bøndene blei gjort til bøddel og tok livet av dei fem siste. Den fyrste norske dalaren er laga av sylv frå Guldnes i 1545.
Ta kontakt med Turistinformasjonen for rutebeskriving. NB! Ein må ikkje gå inn i gruvene, her er det stor rasfare!